James Joyce, Bernard Shaw ve Oscar Wilde gibi edebiyatçıları ve tarihi pub’ları ile ünlü Dublin’in havası öyle değişken ki Dublin’liler “yarın hava nasıl olacak” sorusuna bile “bekleyip görmek lazım” diye cevap veriyorlar. Hep güneşli havada seyahat edemeyeceğimize göre, havayı pek de fazla dert etmeyip Avrupa’nın köklü tarihi ve edebiyat geleneği yanında en güzel pub’larına ve en keyifli gece hayatına sahip şehirlerinden olan Dublin’i ziyaret etmekte fayda var.
Dublin rengarek kapılarıyla da meşhur. Bunun nedeni İngiliz kraliçesi Victoria öldüğünde yas tutmayı reddeden İrlandalıların, “kapıları siyaha boyayın” emrine tepki olarak tüm kapıları canlı renklere boyamaları imiş.
Pub’larıyla meşhur Dublin’de, Temple Bar mahallesi geleneksel İrlanda barlarının en yoğun bulunduğu bölge. Bu mahallede çoğunun tarihi birkaç yüz yıl öncesine kadar giden canlı müzik yapılan, Guinness birası içilip yemek yenebilen bir çok Irish Pub var.
Trinity College, İrlanda’nın en eski ve köklü üniversitesi. Dublin’in tarihi şehir merkezinin tam ortasında bulunan kampüsün etrafı cafe’ler, pub’lar ve restoranlarla dolu. Jonathan Swift, Bram Stoker, Oscar Wilde, Samuel Beckett gibi birçok ünlü İrlandalı yazar ve edebiyatçı da Trinity College’den mezun.
İrlanda ve Kelt tarihinin en eski yazılı kaynaklarından olan Book of Kells, Trinity College’in tarihi kütüphane binasında korunuyor. 1200 yıllık bu kitap dana derilerine, kök boyalar kullanılarak Latince olarak yazılmış.
Trinity College’in tarihi kütüphanesi ve eski el yazmalarının bulunduğu Long Hall bugün Avrupa’nın ve dünyanın en güzel kütüphanelerinden biri olarak biliniyor. Boydan boya tarihi kitaplarla kaplı ahşap duvarların bulunduğu salonun görünüşü etkileyici. Koruma altındaki tarihi kitaplara ulaşmak mümkün olmasa da Long Hall gün boyunca ziyarete açık.
İrlandalıların gerçek dili olan İrlanda Keltçesi, İngilizce ile hiçbir benzerlik taşımayan, Kelt dilleri ailesinden eski ve köklü bir dil. İngilizce’nin adada yüzyıllar boyunca benimsenmesi nedeniyle bugün bu dili İrlandalıların sadece %5’i konuşabiliyor.
Tarihi Normanlara ve Vikinglere kadar giden Medieval Neighbourhood Dublin’in en eski mahallelerinden. Bugün bu mahallede tarihi binaların yanında şehrin en eski pubları, sanat galerileri ve kitapçılar var.
Dublin Kalesi 800 yıllık geçmişiyle şehrin en eski yapılarından biri. Normanların İrlanda’yı işgali sonrası İngilizler tarafından inşa edilmiş. Bugün farklı renklere boyanmış kuleleri ve binaları ile ziyarete açık bir müze.
Eski şehir bölgesinin Temple Bar ile kesiştiği bölgede bulunan Gutter Bookshop, birkaç kez Dublin’in en iyi bağımsız kitapçısı seçilmiş. Burası hem bir kitapçı, hem de yazar ve edebiyatçıların zaman zaman ziyaret edip edebiyat sohbetleri yaptıkları bir kültür merkezi. www.gutterbookshop.com/
St. Stephen’s Green, Dublin şehir merkezinin tam ortasında, New York’taki Central Park ya da Londra’daki Hyde Park’ı andıran yemyeşil ve tarihi bir park. Havanın güneşli olduğu ender günlerde Dublinliler bu parkı doldurup güneşin keyfini çıkarıyorlar.
St. Stephen’s Green Shopping Center, aynı adlı parkın hemen köşinde bulunan tarihi bir binadaki alışveriş merkezi. Normalde gittiğimiz yerlerdeki alışveriş merkezlerini yazmasak da bu binanın mimarisi ve tasarımı öyle güzel ki alışveriş yapılmasa bile bakmaya değer.
Dublin’in batısında kalan antrepolar ve rıhtımlarla dolu liman bölgesi deniz havası alıp yürüyüş yapmak için oldukça ideal.
Büyük Açlık da denen 1845-1852 arasındaki büyük patates kıtlığı döneminde İrlanda’da 1,5 milyona yakın insan açlıktan ölmüş, yüzbinlerce İrlandalı da ABD ve İngiltere’ye göç etmek zorunda kalmış. Bugün liman bölgesinde Büyük Açlık’ta ölen İrlandalıların anısına dikilmiş bir Açlık anıtı var.
İrlanda’da devlet müzelerinin tamamı bedava. Dublin’deki devlete ve belediyeye ait müzelerde yakın İrlanda tarihi ve bağımsızlık mücadelesi ile ilgili bir çok eser ve anı sergileniyor. Ulusal Galeri, Ulusal Müzeler, Babam İçin ve Michael Collins gibi bir çok filmin de çekildiği Kilmainham Gaol cezaevi bunlardan bazıları.
James Joyce, belki de Dublin şehrinin dünyaca tanınmasını sağlayan edebiyatçılardan biri. Ulysses ve Dublinliler gibi romanların geçtiği mekanların bir kısmı bugün yok olmuş olsa da şehirde Joyce’un izinin sürülebileceği bir çok mekan var.
Yazarlar Müzesi, dünyanın en çok edebiyatçı ve şair çıkaran şehirlerinden biri olan Dublin’de gidilebilecek diğer bir dikkate değer mekan. Müze eskiden Dublin’li ünlü Viski üreticisi Jameson’un malikanesiymiş. Müzede yazarlardan kalma çok fazla anı olmasa da bilinen ve pek de bilinmeyen belli başlı İrlandalı yazarlar hakkında bilgi sahibi olmak için gidilebilir.
Abbey Tiyatrosu, İrlanda’da İngiltere’den bağımsız olarak kurulan ve İrlandalı yazarların oyunlarının sahneye koyulduğu ilk tiyatrosu. İrlanda tarihinde önemli yeri var.
Guinness Birası, İrlanda denince dünyanın pek çok yerinde ilk akla gelen kültürel ikonlardan biri. Guinness biralarının St. James Gate mahallesindeki eski fabrika ve depoları bugün bir her yıl yüzbinlerce turistin ziyaret ettiği bir müze ve Guinness ürünleri satış merkezi. Yalnız biraz fazla turistik ve kalabalık olduğunu eklemek lazım.
Bira demişken Dublin’in publarından da biraz bahsetmekte fayda var. Tabii ki Dublin’in dünyaca ün yapmış barları anlatmakla bitmez ama hem tarihi hem de atmosferi ile bilinen birkaç pub’dan kısaca bahsedelim.
The Brazen Head sadece Dublin’in değil İrlanda’nın en eski barı olduğu iddiasında. Tarihi 1198 yıllarına, Vikinglerin İrlanda’yı istila ettiği döneme kadar giden bu mekanda daha o yıllarda bugünkü ale tipi biranın atası olan malt likörü içilirmiş. The Brazen Head bugün de hem biraları, hem yemekleriyle güzel bir mekan. İrlanda mutfağının spesiyalitelerinden sayılan sea food chowder’ı (deniz ürünleri çorbasını) da çok güzel yapıyorlar. www.brazenhead.com/
Barlar bölgesinin biraz dışında diğer bir tarihi bar olan O’Donoughes Pub, 1960 ve 70’lerde Dubliners gibi ünlü İrlandalı folk ve rock gruplarının akşamları canlı müzik yaptığı yer olarak biliniyor. Mekanda hala canlı müzik var. www.odonoghues.ie/
Porterhouse, İrlanda’nın milli birası sayılan porter ve stout çeşitlerinin bulunabildiği ve akşamları canlı müzik olan ziyarete değer diğer bir mekan. www.porterhousebrewco.com/
Against the Grain, Guinness dahil bilinen ve her yerde bulunabilen bira markalarından sıkılan ve küçük üreticilerin biralarını denemek isteyenler için doğru adres. Yeni Zelanda ve Güney Afrika dahil Dünyanın her yerinden küçük bira üreticilerinin biralarını getiriyorlar. www.facebook.com/AgainstTheGrainDublin
The Palace Bar, 1700’lerden kalma, genelde yaşlı Dublinlilerin toplanıp içtiği, müzik çalınmayan küçük ve güzel bir mekan. www.thepalacebardublin.com/
Mulligan’s Bar, Trinity College’e yakın, az ve öz bira bulunduran, barda yaşlı amcaların hizmet ettiği, müziğin ve gürültünün bulunmadığı, vakti zamanında edebiyatçıların sıkça mesken tuttuğu diğer bir Dublin mekanı. www.mulligans.ie/
Bernard Shaw ismi, hele bir bar adı olunca kulağa ilk anda eski usül bir İrlanda Pub’ı gibi gelebilir. Tam tersine burası Dublin’deki klasik bar konseptinden en çok farklılaşan mekanlardan biri. Genellikle üniversite öğrencilerinin uğradığı, graffiti ve müzikleriyle daha alternatif bir mekan olan Bernard Shaw bizim zevkimizce sadece İrlanda’da değil tüm Avrupa’da gördüğümüz en güzel barlardandı. Bizim bir numaramız. www.facebook.com/thebernardshaw
Diğer alternatif mekanlar arayıp, rock, metal ve punk tarzı müzikten hoşlananlara tavsiyemiz ise yine oldukça tarihi bir mekan olan Cassidy’s Bar olur. www.cassidysbar.ie
Cafe ve Restoranlar
Dublin tabii ki pub ve barlardan ibaret değil. Dublin şehrinde, eğer orada yaşasaydık muhtemelen müdavimi olacağımız güzel cafe ve restoranlar da vardı.
Cake Cafe, bulması zor ama Dublin’i bilenlerin mutlaka tavsiye ettikleri, organik kekleri ve kahvaltıları çok güzel, küçük ve şirin bir cafe. Tuvaletinin şu ana kadar gördüğümüz kafeler arasında en ilginçlerinden olduğunu söylememiz lazım. Tesadüf müdür bilmiyoruz ama çalışanların çoğu kızıl saçlı. www.thecakecafe.ie/
Winding Stairs, birçoklarına göre Dublin’in en iyi alternatif restoranı. Alt katı bağımsız bir kitapçı olan Winding Stairs aynı zamanda bir kültür merkezi. Hem öğlen hem akşam yemeği için gidilebilir. Rezervasyon yaptırmakta fayda var. http://winding-stair.com/
Odessa, Dublin de hem kahvaltı, hem öğlen, hem akşam yemeği için gidilebilecek bir diğer güzel cafe ve restoran. Üst katı bar ve klüp. http://odessa.ie/
Dublin’de geçen filmler
Şehrin meşhur alışveriş caddesi olan Grafton Street, Avrupa’da pek çok benzerini gördüğümüz, lüks markalarla dolu alışveriş caddelerinden biri olduğundan bizi fazla etkilemedi. Yine de İrlanda’da yapılmış en güzel müzik filmlerinden biri olan Once filminin neredeyse tamamının bu caddede geçtiğini eklememiz lazım.
The Commitments müzik ile ilgili olanların çoğunun hatırlayacağı Dublin’de geçen diğer güzel bir gençlik ve müzik filmi.
Liam Neeson ve Julia Roberts’ın oynadığı Michael Collins filmini ise özellikle İrlanda yakın siyasi tarihi ile ilgili olanlara mutlaka öneririz. İlginç bir bilgi: Filmin başrol oyuncusu Liam Neeson oyuncu olmadan önce, gençliğinde Dublin’deki Guinness fabrikasında forklift operatörü olarak çalışmış ve hatta boksörlük yapmış.
Yolculukta 